بسم الله الرحمن الرحیم
اعمال ماه ذی الحجه
بدان که اين ماه از ماه‌های شريفه است و چون اين ماه داخل می‌شد صلحای صحابه و تابعين اهتمام عظيم در عبادت می‌کردند و دهه اول آن ايامش ايام معلومات است که در قرآن مجيد ذکر آن شده است و در نهايت فضيلت و برکت است (و از رسول خدا صلی الله عليه و آله: مروی است که عمل خير و عبادت در هيچ ايامی نزد حق تعالی محبوبتر نيست از اين دهه) و از برای اين دهه اعمالی است
اول : روزه گرفتن نه روز اول اين دهه که ثواب روزه تمام عمر دارد.
دوم : خواندن دو رکعت نماز ما بين مغرب و عشا در تمام شبهای اين دهه در هر رکعت بعد از حمد بخواند يک مرتبه توحيد و آيه وَ وَاعَدْنَا مُوسَی ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَ أَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَ قَالَ مُوسَی لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ. تا با ثواب حاجيان شريک شود
سوم سوم: از روز اول تا عصر روز عرفه در عقب نماز صبح و پيش از مغرب بخواند اين دعا را که شيخ و سيد از حضرت صادق عليه السلام روايت کرده‌اند:
اللَّهُمَّ هَذِهِ الْأَيَّامُ الَّتِي فَضَّلْتَهَا عَلَی الْأَيَّامِ وَ شَرَّفْتَهَا قَدْ بَلَّغْتَنِيهَا بِمَنِّکَ وَ رَحْمَتِکَ فَأَنْزِلْ عَلَيْنَا مِنْ بَرَکَاتِکَ وَ أَوْسِعْ عَلَيْنَا فِيهَا مِنْ نَعْمَائِکَ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَهْدِيَنَا فِيهَا لِسَبِيلِ الْهُدَی وَ الْعَفَافِ وَ الْغِنَی وَ الْعَمَلِ فِيهَا بِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَی اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُکَ يَا مَوْضِعَ کُلِّ شَکْوَی وَ يَا سَامِعَ کُلِّ نَجْوَی وَ يَا شَاهِدَ کُلِّ مَلَإٍ وَ يَا عَالِمَ کُلِّ خَفِيَّةٍ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَکْشِفَ عَنَّا فِيهَا الْبَلاءَ وَ تَسْتَجِيبَ لَنَا فِيهَا الدُّعَاءَ وَ تُقَوِّيَنَا فِيهَا وَ تُعِينَنَا وَ تُوَفِّقَنَا فِيهَا لِمَا تُحِبُّ رَبَّنَا وَ تَرْضَی وَ عَلَی مَا افْتَرَضْتَ عَلَيْنَا مِنْ طَاعَتِکَ وَ طَاعَةِ رَسُولِکَ وَ أَهْلِ وِلايَتِکَ اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُکَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ أَنْ تُصَلِّيَ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَهَبَ لَنَا فِيهَا الرِّضَا إِنَّکَ سَمِيعُ الدُّعَاءِ وَ لا تَحْرِمْنَا خَيْرَ مَا تُنْزِلُ فِيهَا مِنَ السَّمَاءِ وَ طَهِّرْنَا مِنَ الذُّنُوبِ يَا عَلامَ الْغُيُوبِ وَ أَوْجِبْ لَنَا فِيهَا دَارَ الْخُلُودِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ لا تَتْرُکْ لَنَا فِيهَا ذَنْبا إِلا غَفَرْتَهُ وَ لا هَمّا إِلا فَرَّجْتَهُ وَ لا دَيْنا إِلا قَضَيْتَهُ وَ لا غَائِبا إِلا أَدَّيْتَهُ وَ لا حَاجَةً مِنْ حَوَائِجِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ إِلا سَهَّلْتَهَا وَ يَسَّرْتَهَا إِنَّکَ عَلَی کُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ اللَّهُمَّ يَا عَالِمَ الْخَفِيَّاتِ يَا رَاحِمَ الْعَبَرَاتِ يَا مُجِيبَ الدَّعَوَاتِ يَا رَبَّ الْأَرَضِينَ وَ السَّمَاوَاتِ يَا مَنْ لا تَتَشَابَهُ عَلَيْهِ الْأَصْوَاتُ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنَا فِيهَا مِنْ عُتَقَائِکَ وَ طُلَقَائِکَ مِنَ النَّارِ وَ الْفَائِزِينَ بِجَنَّتِکَ وَ النَّاجِينَ بِرَحْمَتِکَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِينَ
چهارم: در هر روز از دهه بخواند پنج دعايی را که حضرت جبرئيل برای حضرت عيسی عليه السلام از جانب حق تعالی هديه آورده که در ايام اين دهه بخواند و آن پنج دعا اين است 1 أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلَی کُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ 2 أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيکَ لَهُ أَحَدا صَمَدا لَمْ يَتَّخِذْ صَاحِبَةً وَ لا وَلَدا 3 أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيکَ لَهُ أَحَدا صَمَدا لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَکُنْ لَهُ کُفُوا أَحَدٌ 4 أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلَی کُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ 5 حَسْبِيَ اللَّهُ وَ کَفَی سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ دَعَا لَيْسَ وَرَاءَ اللَّهِ مُنْتَهَی أَشْهَدُ لِلَّهِ بِمَا دَعَا وَ أَنَّهُ بَرِي‌ءٌ مِمَّنْ تَبَرَّأَ وَ أَنَّ لِلَّهِ الْآخِرَةَ وَ الْأُولَی پس حضرت عيسی عليه السلام ثواب بسياری نقل کرده برای خواندن هر يک از اين پنج دعا را صد مرتبه و دور نيست چنانکه علامه مجلسی رحمة الله عليه فرموده اگر کسی هر روز هر يک از اين دعاها را ده مرتبه بخواند عمل به روايت کرده باشد و اگر هر روز هر يک را صد مرتبه بخواند بهتر خواهد بود
پنجم: بخواند در هر روز اين دهه اين تهليلات را که از امير المؤمنين عليه السلام منقول است با ثواب بسيار و اگر روزی ده مرتبه بخواند بهتر است لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ عَدَدَ اللَّيَالِي وَ الدُّهُورِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ عَدَدَ أَمْوَاجِ الْبُحُورِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَ رَحْمَتُهُ خَيْرٌ مِمَّا يَجْمَعُونَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ عَدَدَ الشَّوْکِ وَ الشَّجَرِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَ الْوَبَرِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَ الْمَدَرِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُيُونِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ فِي اللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ وَ [فِي] الصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ عَدَدَ الرِّيَاحِ فِي الْبَرَارِي وَ الصُّخُورِ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ مِنَ الْيَوْمِ إِلَی يَوْمِ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ.
.
اعمال روز اول ماه ذی الحجه
روز بسيار مبارکی است و در آن چند عمل وارد است
اول: روزه که ثواب روزه هشتاد ماه دارد
دوم: خواندن نماز حضرت فاطمه عليها السلام و شيخ فرموده که روايت شده که آن چهار رکعت است به دو سلام مثل نماز امير المؤمنين عليه السلام در هر رکعت حمد يک مرتبه و توحيد پنجاه مرتبه و بعد از سلام تسبيح آن حضرت بخواند و بگويد سُبْحَانَ ذِي الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُنِيفِ سُبْحَانَ ذِي الْجَلالِ الْبَاذِخِ الْعَظِيمِ سُبْحَانَ ذِي الْمُلْکِ الْفَاخِرِ الْقَدِيمِ سُبْحَانَ مَنْ يَرَی أَثَرَ النَّمْلَةِ فِي الصَّفَا سُبْحَانَ مَنْ يَرَی وَقْعَ الطَّيْرِ فِي الْهَوَاءِ سُبْحَانَ مَنْ هُوَ هَکَذَا وَ لا هَکَذَا غَيْرُهُ
سوم: دو رکعت نماز پيش از زوال به نيم ساعت در هر رکعت حمد يک مرتبه و هر يک از توحيد و آية الکرسي و قدر ده مرتبه
چهارم: هر که از ظالمی ترسد در اين روز بگويد حَسْبِي حَسْبِي حَسْبِي مِنْ سُؤَالِي عِلْمُکَ بِحَالِي تا حق تعالی کفايت کند شر ظالم را از او و بدان که در اين روز تولد شده حضرت ابراهيم خليل عليه السلام و در اين روز به روايت شيخين تزويج شده حضرت فاطمه با امير المؤمنين عليهما السلام
روز هفتم سنه صد و چهارده وفات حضرت امام محمد باقر عليه السلام در مدينه واقع شده و روز حزن شيعه است
روز هشتم روز ترويه است و روزه‌اش فضيلت دارد و روايت شده که کفاره شصت سال است و شيخ شهيد غسل اين روز را مستحب دانسته است.(1)
(1)-منبع: کتاب شریف مفاتیح الجنان- مرحوم حجت حاج شیخ عباس قمی(رضوان الله تعالی علیه)
ضمائم: