شرح خطبه شعبانیه مطلب اول خطبه شعبانیه 1 – تذکر دهنده ماه رمضان
خطبه شعبانیه خطبه‌ای از پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله درباره فضیلت ماه رمضان است.
از آنجا که این خطبه در آخرین جمعه ماه شعبان ایراد شده به خطبه شعبانیه معروف شده است.
در این خطبه به رعایت حال زیردستان و نیازمندان، کنترل چشم و گوش و زبان، تلاوت قرآن و صلوات و یاد قیامت دعوت کرده است.
تعبیر معروف «ماه میهمانی خدا»، و اینکه «خواب روزه‌دار عبادت است» در این خطبه به کار رفته است. پیامبر صلی الله علیه وآله در انتهای خطبه، در پاسخ به سؤال امیرالمؤمنین علیه السلام، دوری از گناه را برترین عمل در ماه رمضان معرفی کرد و از شهادت وی در این ماه خبر داد.
پیامبر صلی الله علیه وآله خطبه را با ذکر اهمیت و عظمت ماه رمضان آغاز می‌کند و در ادامه به این نکات و رعایت ویژۀ آنها در این ماه اشاره می‌کند:
• برشمردن ثواب روزه‌داری و پاره‌ای از عبادات در این ماه
• تأکید بر محروم نماندن از آمرزش و رحمت الهی
• بازشدن درهای رحمت خداوند
• در زنجیر شدن شیاطین
• رعایت اخلاق روزه‌داری
• یاد گرسنگی و تشنگی قیامت
• رعایت حال زیردستان، نیازمندان، سالمندان و خردسالان
• صله رحم
• افطاری دادن، هرچند به نیمی از خرما یا جرعه‌ای آب
• کنترل چشم و گوش و زبان
• توجه خاص به نماز و توبه و دعا و استغفار
• تلاوت قرآن
• صلوات بسیار
• ترک مردم آزاری
• خوش اخلاقی
خطبه شعبانیه پیامبر خاتم“صلي الله علیه وآله و سلم” آنگونه که در متون روایی ما نقل شده است،ناقل اول آن حضرت علی ابن موسی الرضا” سلام الله علیه “هستند، ولی نعمت خراسانی ها، بلکه ایرانی ها و بلکه قوس و قیاس همه امت اسلام .اون بزرگوار خطبه رو از پدران بزرگوارشان،تا میرسه به امیرالمؤمنین سلام الله علیه نقل کردند.
اینگونه آغار میشه :خطبه این گونه آغاز می شود:
“أیُّهَا النّاسُ ، قَد أقبَلَ إلَیکُم شَهرُ اللّه ِ بِالبَرَکَةِ وَالرَّحمَةِ وَالمَغفِرَةِ “ای مردم ! ماه خدا به شما روی آورد ماهی که پر است از برکت و پر است از رحمت و آمیخته است با مغفرت پروردگار متعال.
اگر توفیقی باشد نسبت به این خطبه یک توضیحات مختصری را محضر عزیزان خواهیم داشت.در اولین جمله ای که الان خدمت تان قرائت کردیم.
اولین نکته این است:” قَد أقبَلَ إلَیکُم شَهرُ اللّه” شما گاهی اوقات برای به دست آوردن یک گنجی، برای به دست آوردن یک فضیلتی، برای تحصیل یک هدف بزرگی، اقدامات مهمی را انجام می دهید تا خودتون رو به هدف برسونید. اما گاهی اوقات شما در کنار خانه نشسته اید و بدون اینکه شما اراده کنید آن هدف بزرگ به سوی شما می آید و این نکته بسیار حائز اهمیت است.
در موضوع ماه مبارک رمضان این ما نیستیم که فعالیت کرده ایم برای اینکه بتوانیم ماه رمضان را پیدا کنیم،این ماه مبارک است که به ما رو آورده است: ” قَد أقبَلَ إلَیکُم شَهرُ اللّه“ پس ما در اینجا نقش اساسی نداریم. ما فقط پذیرنده هستیم، ما حالت انفعالی داریم، ما پذیرنده این لطف زیبای خدای متعال هستیم که این ماه به ما روی آورده.
لذا قبل از هر چیزی نسبت به ماه مبارک رمضان باید شاکر لطف خدا باشیم:که الحمدالله که یک سال دیگر بر عمر ما افزوده شد و ماه رمضان را دریافت کردیم. در حقیقت این لطف خداست که به سوی ما آمده. تعبیری که حالا تعبیر قشنگی نیست اما در بین افراد گاهی به کار می برند می گویند فلانی شانس بهش رو آورده، نمی گن خودش شانس پیدا کرد، نمی گن تلاش کرد تا به اون شانس برسه، می گن شانس بهش روی آورده است.
اینجا هم:” قَد أقبَلَ إلَیکُم شَهرُ اللّه” شما توی خونتون نشسته بودین، دنبال چیزی هم نبودین.خدا عنایت کرده و این ماه را به سوی شما فرستاده. ماهی که چی هست: این ماهی که پر است با برکت و رحمت و مغفرت یعنی آمیخته است با برکاتی که در بقیه ماه های سال این برکات در زندگی شما دیده نمی شود.
رحمت و لطف و محبت و مهربانی خدا و مغفرت و پوشش گناهان شما، که چون این بحث رحمت و مغفرت و همچنین خود برکت در ضمن ادامه خطابه خواهد آمد شرح آن را الان وارد نمی شویم .
فقط همین مقدار که ما باید شاکر شکر الهی باشیم که: الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّه و فراموشمان نشود که این لطف الهی به توسط ولی خدا به ما می رسد. هر نعمتی که به ما می رسد از کانال ولی خدا می رسد. لذا ضمن اینکه بایستی سجده شکر به جا بیاریم، برای دریافت ماه مبارک رمضان، در ضمن این وظیفه یادمان نرود که بایستی شاکر باشیم از واسه نعمت حضرت بقیه الله ارواحنا فداه و در این شروع ماه مبارک رمضان از خدا بطلبیم توفیق خدمت گذاری به استان قدوسی صاحب الزمان ارواحنا فداه و اجداد طاهرینشان را.
ضمائم: